Handleiding

Handleidingen kennisbank

  /  Handleiding   /  Boekhoud principes

  De Basis 3/3: Balans en resultaat


In het deel » De Basis 2/3: Introductie, rekeningen en het journaal is uitgelegd hoe transacties kunnen worden gegroepeerd.

Als het journaal groeit wordt het lastiger om te controleren of alles nog klopt. Hebben we alles wel aan twee kanten opgeschreven? Ook willen we de administratie makkelijker kunnen gebruiken en dingen uit de administratie kunnen lezen. Daarom breiden we het journaal uit het vorige voorbeeld nog iets uit.

We kunnen controleren of alles aan twee kanten (debet en credit) is opgeschreven door alle bedragen debet op te tellen en dit totaal te vergelijken met de bedragen rechts (credit). Als we geen beginsaldo's noteren in het overzicht moet dit altijd een gelijk bedrag zijn. De administratie is dan 'in balans'.
Willen we het journaal ook in balans houden op het moment dat het beginsaldo wel genoteerd wordt, moeten we deze op een of andere manier ook dubbel noteren.

Het eigenvermogen
Daarom introduceren we een speciale rekening: het 'Eigen vermogen'. We kunnen zeggen dat een beginsaldo eigenlijk niets anders is dan het vermogen dat de organisatie aan het begin had. het eigenvermogen dus!

Het journaal ziet er met eigenvermogen zo uit:

 DebetCredit
Eigen vermogen:
Beginvermogen portemonnee  € 100,00
Verjaardag:
Kopen cadeau€ 25,00 
Auto:
Bij de pomp tanken€ 32,35 
Geld voor uitlenen van de auto € 15,00
Portemonnee:
Beginsaldo€ 100,00 
Kopen cadeau € 25,00
Bij de pomp tanken € 32,35
geld voor uitlenen van de auto€ 15,00 


Totalen:€ 172,35€ 172,35


U ziet dat de bedragen bij elkaar opgeteld nu weer hetzelfde uitkomen en dat nu het journaal weer in balans is.

Nu willen we graag inzicht krijgen in deze administratie. We willen eenvoudig zien of wat het saldo is van de portemonnee, en in een organisatie willen we graag zien hoeveel winst er gemaakt wordt. Met deze hoeveelheden gaat dat nog prima, maar u kunt u voorstellen dat dit snel kan uitgroeien. Daarom splitsen we het journaal op in twee nieuwe overzichten waarin we per rekening de bedragen bij elkaar optellen:

Allereerst de winst-/verliesrekeningen:

 DebetCreditCredit - Debet (resultaat)
Verjaardag€ 25,00€ 0,00€ -25,00
Auto€ 32,35€ 15,00€ -17,35


Totalen:€ 57,35€ 15,00€ -42,35


Dat ruimt goed op! We zien in 1 oogopslag dat bijvoorbeeld de verjaardag 25 euro heeft gekost, dat de auto een verlies heeft gemaakt van 17,35 en dat het totaal binnengekomen bedrag 15 euro is.

Dit overzicht wordt de 'resultatenrekening' , of het 'exploitatie overzicht' of 'staat van baten en lasten' genoemd.

Als we dezelfde optelling maken voor de balansrekeningen krijgen we het volgende:

 DebetCreditCredit - Debet
Eigen vermogen€ 0,00 € 100,00€ 100,00
Portemonnee€ 115,00€ 57,35€ -57,65


Nog niet een heel zinnig overzicht. We zien ook een negatief bedrag bij de portemonnee staan. Dit komt omdat we van het Credit bedrag het Debet bedrag hebben afgehaald. We noemen dit bedrag nu 'min 57,65 credit'. We kunnen ook zeggen '57,65 debet'. (Debet - Credit is immers 57,65 (115 - 57.35 = 57,65))

Het bedrag 57,65 debet geeft het eindsaldo van de portemonnee: 57,65 schuld aan de organisatie.

De 100 euro credit geeft het eigenvermogen weer. We kunnen het eigen vermogen ook zien als 'de schuld die de organisatie heeft aan haar eigenaren'.

We gaan nu het overzicht herschikken: Debet bedragen (schulden aan de organisatie) zetten we aan de linkerkant van het overzicht, Creditbedragen (schulden van de organisatie) zetten we rechts:


DebetCredit
Portemonnee€ 57,65Eigen vermogen € 100,00


Totalen:€ 57,65€ 100,00


Wat we hier zien is de balans. De balans laat alle saldo's zien zoals deze aan het einde van het journaal overzicht staan. Er mist alleen nog 1 getal hierin: We hebben wel het 'eindsaldo' van de portemonnee, maar niet het eindsaldo van de eigenvermogen. Als we namelijk een nieuw journaal na het vorige overzicht willen maken, dan is het saldo van de portemonnee namelijk gewijzigd, en dus ook het eigen vermogen.
Willen we echt alle eindsaldo's hebben, dan tellen we het resultaat bij het eigen vermogen op, en krijgen dan het volgende overzicht:


DebetCredit
Portemonnee€ 57,65Eigen vermogen € 100,00
Resultaat€ -42,35


Totalen:€ 57,65€ 57,65


Met de twee overzichten hebben we nu een hoop informatie: We zien dat in de balans het debet totaal gelijk is aan het credit totaal! Daarmee weten we dat de balans in balans is! Verder zien we dat ons vermogen aan het einde 57,65 is en dat dit volledig in onze portemonnee zit.

Het maakt niet uit hoe groot uw organisatie is, de resultatenrekening en balans zijn altijd op deze manier opgebouwd en geven dus altijd een volledig beeld van de administratie.

U heeft nu een goed beeld van de basis van het boekhouden. U zult zien dat boekingen en deze overzichten toch behoorlijk ingewikkeld kunnen zijn, daarom helpt een boekhoudpakket u door veel zaken voor u automatisch te regelen.

Er wordt in de volgende delen meer op de details van het boekhouden ingegaan.

Informatie over de resultatenrekening in Conscribo: » De resultatenrekening

Informatie over de balans in Conscribo: » De balans