Handleiding

Handleidingen kennisbank

  /  Handleiding   /  Boekhoud principes

  De basis 3/3: balans en resultaat


In het deel » De basis 2/3: introductie, rekeningen en het journaal is uitgelegd hoe transacties kunnen worden gegroepeerd.

Als het journaal groeit wordt het lastiger om te controleren of alles nog klopt. Hebben we alles wel aan twee kanten opgeschreven? Ook willen we dat de administratie makkelijker te gebruiken is en dat we er sneller nuttige informatie uit kunnen halen. Daarom breiden we het journaal uit het vorige voorbeeld nog iets uit.

We kunnen controleren of alles aan twee kanten (debet en credit) is opgeschreven door alle bedragen links (debet) op te tellen en dit totaal te vergelijken met de bedragen rechts (credit). Als we geen beginsaldo noteren in het overzicht, dan moet dit altijd een gelijk bedrag zijn. De administratie is dan 'in balans'.
Willen we het journaal ook in balans houden op het moment dat het beginsaldo wel genoteerd wordt, dan moeten we deze op de één of andere manier ook dubbel noteren.

Het eigen vermogen
Daarom introduceren we een speciale rekening: het 'eigen vermogen'. We kunnen zeggen dat een beginsaldo eigenlijk niets anders is dan het vermogen dat de organisatie aan het begin had: het eigen vermogen dus.

Het journaal ziet er met het eigen vermogen zo uit:

 DebetCredit
Eigen vermogen:
Beginvermogen portemonnee  € 100,00
Verjaardag:
Kopen cadeau€ 25,00 
Auto:
Bij de pomp tanken€ 32,35 
Geld voor uitlenen van de auto € 15,00
Portemonnee:
Beginsaldo€ 100,00 
Kopen cadeau € 25,00
Bij de pomp tanken € 32,35
geld voor uitlenen van de auto€ 15,00 


Totalen:€ 172,35€ 172,35


Je ziet dat alle bedragen links bij elkaar opgeteld nu weer gelijk zijn aan alle bedragen rechts bij elkaar opgeteld. Het journaal is weer in balans.

Nu willen we graag inzicht krijgen in deze administratie. We willen eenvoudig zien wat het saldo is van de portemonnee, en in een organisatie willen we graag zien hoeveel winst er gemaakt wordt. Met deze hoeveelheden gaat dat nog prima, maar je kunt je voorstellen dat dit snel kan uitgroeien. Daarom splitsen we het journaal op in twee nieuwe overzichten waarin we per rekening de bedragen bij elkaar optellen.

Allereerst de winst- en verliesrekeningen:

 DebetCreditResultaat (credit-debet)
Verjaardag€ 25,00€ 0,00€ -25,00
Auto€ 32,35€ 15,00€ -17,35


Totalen:€ 57,35€ 15,00€ -42,35


Dat ruimt goed op! We zien in 1 oogopslag dat bijvoorbeeld de verjaardag 25 euro heeft gekost, dat de auto een verlies heeft gemaakt van 17,35 euro en dat het totaal binnengekomen bedrag 15 euro is.

Dit overzicht wordt 'de resultatenrekening,' 'het exploitatieoverzicht' of 'de staat van baten en lasten' genoemd.

Dezelfde constructie voor de balansrekeningen ziet er alsvolgt uit:

 DebetCreditResultaat
Eigen vermogen€ 0,00 € 100,00€ 100,00
Portemonnee€ 115,00€ 57,35€ -57,65


We zien een negatief bedrag bij de portemonnee staan. Dit komt omdat we van het credit bedrag het debet bedrag hebben afgehaald. We noemen dit bedrag nu 'min 57,65 credit'. We kunnen ook zeggen '57,65 debet'. (debet - credit is immers 57,65 (115 - 57.35 = 57,65)).

Het bedrag 57,65 debet geeft het eindsaldo van de portemonnee: 57,65 schuld aan de organisatie.

De 100 euro credit geeft het eigen vermogen weer. We kunnen het eigen vermogen ook zien als 'de schuld die de organisatie heeft aan haar eigenaren'.

We gaan nu het overzicht herschikken: debet bedragen (schulden aan de organisatie) zetten we aan de linkerkant van het overzicht en creditbedragen (schulden van de organisatie) zetten we rechts:


DebetCredit
Portemonnee€ 57,65Eigen vermogen € 100,00


Totalen:€ 57,65€ 100,00


Wat we hier zien is de balans. De balans laat het saldo zien zoals deze aan het einde van het journaaloverzicht staat. Er mist alleen nog één getal hierin: we hebben wel het 'eindsaldo' van de portemonnee, maar niet het eindsaldo van het eigen vermogen. Als we namelijk een nieuw journaal na het vorige overzicht willen maken, dan is het saldo van de portemonnee gewijzigd, en dus ook het eigen vermogen.
Willen we echt het totale eindsaldo hebben, dan tellen we het resultaat bij het eigen vermogen op, en dan krijgen we het volgende overzicht:


DebetCredit
Portemonnee€ 57,65Eigen vermogen € 100,00
Resultaat€ -42,35


Totalen:€ 57,65€ 57,65


Met de twee overzichten hebben we nu een hoop informatie. We zien dat in de balans het debet totaal gelijk is aan het credit totaal. Daarmee weten we dat de balans in balans is. Verder zien we dat ons vermogen aan het einde € 57,65 is en dat dit volledig in onze portemonnee zit.

Het maakt niet uit hoe groot je organisatie is, de resultatenrekening en de balans zijn altijd op deze manier opgebouwd en geven dus altijd een volledig beeld van de administratie.

Je hebt nu een goed beeld van de basis van het boekhouden. Je zult zien dat boekingen en deze overzichten toch behoorlijk ingewikkeld kunnen zijn, en daarom helpt Conscribo jou door veel zaken automatisch te regelen.

Er wordt in de volgende delen meer op de details van het boekhouden ingegaan.

Informatie over de resultatenrekening in Conscribo: » De resultatenrekening

Informatie over de balans in Conscribo: » De balans